Wystawa jubileuszowa

Takiego jubileuszu jeszcze nie było! 77 lat Tarnowskiego Towarzystwa Fotograficznego zdarzyło się po raz pierwszy, jedyny i niepowtarzalny. To zupełnie nietypowy jubileusz, wbrew ...

Wystawa jubileuszowa

Takiego jubileuszu jeszcze nie było! 77 lat Tarnowskiego Towarzystwa Fotograficznego zdarzyło się po raz pierwszy, jedyny i niepowtarzalny. To zupełnie nietypowy jubileusz, wbrew dotychczasowym zwyczajom preferującym bardziej „okrągłe” rocznice.

Z jakiego więc powodu dla organizacji wystawy jubileuszowej wybrano nieco dziwne i tajemnicze dwie siódemki, dlaczego tradycyjne 75 lat działalności nie było wystarczającą okazją do święta tarnowskiej fotografii amatorskiej, profesjonalnej i artystycznej?

Powód może być bardzo istotny – właśnie w tym roku obchodzimy 170-lecie istnienia fotografii na świecie, w Europie i w Polsce. Wiadomo że w pamiętnym roku 1839 Francja bezinteresownie oddała wynalazek dagerotypii w użytkowanie całej ludzkości i tym samym zaczęła się era fotografii, a później również filmu i telewizji… […]

Fotografia zawodowa w Tarnowie zaczęła się rozwijać w latach 60. XIX wieku – działało w tej dziedzinie wielu znakomitych fotografów, jak chociażby Leon Starża Majewski czy Tadeusz Mroczkowski. Pod koniec XIX i na początku XX wieku rozwijała się amatorska fotografia artystyczna, której najwybitniejszymi przedstawicielami byli inż. Joachim Traczyk, laureat konkursów fotograficznych w 1902 roku w Krakowie i w 1903 – we Lwowie, oraz profesor Seminarium Nauczycielskiego, Bolesław Łazarski, autor zdjęć w monografii „Dzieje miasta Tarnowa” – obydwaj znani również z publikacji artykułów i zdjęć w pismach fotograficznych.

Wróćmy jednak do naszego jubileuszu związanego z Tarnowskim Towarzystwem Fotograficznym. Na przełomie lat 1931/1932 trzech tarnowskich doktorów, a równocześnie wybitnych fotografów-amatorów: adwokat – Karol Fusiarski, naczelnik Sądu Grodzkiego – Walerian Reiss, profesor Państwowego Gimnazjum III w Tarnowie – Emilian Carewicz, doprowadziło do powstania Tarnowskiego Towarzystwa Miłośników Fotografii. Towarzystwo to ostatecznie ukonstytuowało się w lutym 1932 roku, a już w kwietniu tego roku urządziło pierwszy Ogólnopolski Salon Fotografiki w Tarnowie. TTMF działało aktywnie do roku 1939, ale niestety II wojna światowa zakończyła tę działalność… Wielu członków TTMF nie przeżyło wojny, więc po roku 1945 trzeba było zaczynać od nowa.

Tuż po wojnie rozpoczęto próby wznowienia działalności fotograficznej, ale dopiero w roku 1952 powstał oddział Polskiego Towarzystwa Fotograficznego w Mościcach, przy Zakładach Azotowych, i działał przez kilka lat pod kierunkiem prezesa Stanisława Szymczyka, a następnie inż. Romana Kamienieckiego. W 1954 roku powstał Oddział Powiatowy PTF w Tarnowie, którego prezesem był inż. Adam Czaderski. Działalność szkoleniową i wystawienniczą prowadzono w tym oddziale Polskiego Towarzystwa Fotograficznego gdzieś do roku 1962. W tym samym okresie w oddziale Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Tarnowie bardzo aktywnie działała Komisja Fotograficzna. Komisję założył i był jej przewodniczącym w latach 1953–1962 Andrzej Rudnik, znany fotografik i instruktor fotografii, działacz PTTK. Dziełem fotografików-amatorów skupionych w Komisji było m.in. kilka wystaw zbiorowych i indywidualnych oraz udział w konkursach fotograficznych, niejednokrotnie uwieńczony zdobytymi nagrodami. W roku 1962 Komisja Fotograficzna przekształciła się w Klub Fotografiki przy Oddziale PTTK w Tarnowie. Na czele Klubu stanął Lucjan Roehrenschef, którego niebawem zastąpił Bronisław Wiatr. W 1965 roku Klub Fotografiki został przyjęty do Federacji Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce, a od 1968 roku zaczął organizować co dwa lata Ogólnopolskie Wystawy Fotografii Artystycznej, nawiązując w ten sposób do wystawy przedwojennej, jeszcze z roku 1932, z czasów TTMF. Komisarzem tych wystaw z lat 1968–1976 był Bronisław Wiatr. Ponadto organizowano wystawy lokalne oraz uczestniczono w konkursach i wystawach ogólnopolskich, odnosząc szereg sukcesów.

W roku 1977 rozpoczął się nowy etap w dziejach tarnowskiej fotografii artystycznej, powstało Tarnowskie Towarzystwo Fotograficzne, które działa nieprzerwanie do dnia dzisiejszego. Ponieważ ta działalność trwa już ponad trzydzieści lat, jej opis musiałby zająć sporo miejsca. Odsyłamy więc wszystkich zainteresowanych tym tematem do poprzednich katalogów naszych wystaw przeglądowych, oraz do ósmego tomu „Wielkiego Przewodnika po Tarnowie”, gdzie można znaleźć więcej informacji. Przypomnijmy tu jednak dwie wystawy ogólnopolskie i jedną międzynarodową, zorganizowane przez TTF w latach 1980, 1987 i 1989 oraz ponad sześćdziesiąt wystaw indywidualnych, a zwłaszcza wielką imprezę fotograficzną z roku 1988 – Centralny Plener Fotograficzny PFSF i wystawę poplenerową, zorganizowane wspólnie przez Tarnowskie Towarzystwo Fotograficzne i Polską Federację Stowarzyszeń Fotograficznych.

W wyniku prowadzonych prac badawczych udało się od podstaw opracować historię fotografii tarnowskiej, co znalazło swój wyraz w licznych publikacjach. Prace te są kontynuowane, a więc można się spodziewać kolejnych opracowań, co stawia Tarnów na jednym z pierwszych miejsc w kraju w tej dziedzinie.

Na polu fotografii artystycznej także osiągnęliśmy sukcesy, po tytuł AFIAP (Artysta Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej), po Piotrze Bernackim, sięgnął również Andrzej Tylko, a ostatnio obydwaj dostali się do Związku Polskich Artystów Fotografików. Oczywiście na tym nie koniec, bowiem kolejni Koledzy z TTF walczą o punkty do odznaki AFIAP, a także przygotowują się do zdobycia legitymacji ZPAF. Tak więc stale i systematycznie kontynuujemy formy pracy znane nam z działalności naszych poprzedników, a zwłaszcza Tarnowskiego Towarzystwa Miłośników Fotografii… 77 lat tradycji zorganizowanego ruchu fotograficznego w Tarnowie zobowiązuje…

Jan Gomoła

Komisarz wystawy:

Dariusz Kobylański

Tarnowskie Centrum Kultury,
Tarnowskie Towarzystwo Fotograficzne, Tarnów, Rynek 5,
wystawa czynna: pierwsza ekspozycja – październik - listopad

Autorzy wystawy:

• Piotr Bernacki
• Hubert Burzawa
• Janusz Flek
• Jan Gomoła
• Piotr Góryjowski
• Michał Imiołek
• Dariusz Kobylański
• Wojciech Kobylański
• Michał Kusiak
• Stanisław Kusiak
• Jakub Ochnio
• Bartosz Połeć
• Wojciech Poniewierski
• Stanisław Pudlewski
• Justyna Ryba
• Tomasz Sobczak
• Andrzej Tylko
• Anna Ufir
• Bronisław Wiatr
• Marcin Wiśniewski